Η οικονομία της εξωστρέφειας μας οδήγησε στη χειρότερη χρεοκοπία όλων των εποχών

του Δημήτρη Καζάκη

Την ίδια ώρα που δαπανάμε πρωτοσέλιδα επί πρωτοσέλιδων και αναλύσεις επί αναλύσεων για την επίσκεψη Ομπάμα, η οποία αν και εθιμοτυπική ενός απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ, στην Ελλάδα πήρε διαστάσεις γεγονότος κοσμοϊστορικής σημασίας γιατί έτσι συμφέρει την προπαγάνδα του δοσιλογισμού και της εθελοδουλίας. Την ίδια ώρα που το επίσημο πολιτικό σκηνικό αναλώνεται σε ανούσιες συζητήσεις περί "ελάφρυνσης" του χρέους, με την προϋπόθεση βεβαίως ότι οι (αντί)μεταρρυθμίσεις που επιτάσσουν οι δανειστές θα συνεχιστούν μέχρι θανάτου του μέσου Έλληνα. Την ίδια ώρα που ανακοινώνονται διθυραμβικά ρυθμοί ανόδου του ΑΕΠ κι άλλα τέτοια παραμύθια, η κοινωνία συνθλίβεται κυριολεκτικά.

Μας έχουν μάθει να κοιτάμε τους βασικούς οικονομικούς δείκτες -ιδιαίτερα εκείνους που εμφανίζουν με τον πιο πλασματικό τρόπο την εικόνα της οικονομίας- αλλά να αδιαφορούμε για τους κοινωνικούς δείκτες. Θα έχουμε ανάπτυξη; Κι εννοούν θετικό ρυθμό ανόδου στο ΑΕΠ, ο οποίος κάλλιστα μπορεί να τροφοδοτείται από την άνοδο της πορνείας, του εγκλήματος και κάθε μορφής λαθρεμπορίας.

Θα προσελκύσουμε περισσότερες ξένες επενδύσεις; Κανείς όμως δεν βγάζει τσιμουδιά για το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία εδώ και πολλά χρόνια είναι κατεξοχήν χώρα εισροής ξένου... κεφαλαίου, δηλαδή ξένων επενδύσεων. H καθαρή εισροή ξένου κεφαλαίου στην Ελλάδα το 2009 ήταν στο 87,5% του ΑΕΠ, ενώ το 2015 ανερχόταν στο 134,6% του ΑΕΠ. Σε τρέχουσες τιμές η καθαρή εισροή ξένου κεφαλαίου στην Ελλάδα το 2009 ανερχόταν σε 207,8 δις ευρώ, ενώ το 2015 ανήλθε στα 236,5 δις ευρώ.

Μάλιστα η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα της ευρωζώνης με τον υψηλότερο δείκτη καθαρής εισροής ξένου κεφαλαίου στην οικονομία της. Πρώτη ήταν και παραμένει η Ιρλανδία. Με άλλα λόγια η Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια, ιδίως του ευρώ και των μνημονίων, υπήρξε η πιο προσφιλής χώρα για τοποθετήσεις ξένου κεφαλαίου στην οικονομία της. Κι αυτό δεν το λέει κανείς. Απλά παπαγαλίζουν ό,τι χρειαζόμαστε ξένες επενδύσεις.

Πού πάνε όλα αυτά τα ξένα κεφάλαια; Εκεί όπου προσφέρεται το μεγαλύτερο κέρδος. Και πού προσφέρεται το μεγαλύτερο κέρδος; Στην κερδοσκοπία με το χρέος, τις ιδιωτικοποιήσεις και τα χαρτοφυλάκια της ελληνικής οικονομίας. Τι κέρδισε η ελληνική οικονομία από αυτή την αυξημένη ροή ξένου κεφαλαίου; Απολύτως τίποτε. Αντίθετα έχασε. Έχασε σε ρυθμούς ανόδου, σε εισόδημα, σε θέσεις εργασίας, σε παραγωγή και παραγωγικότητα.

Και δεν φτάνουν όλα τούτα μας λένε ότι η ελληνική οικονομία οφείλει να ενισχύσει την εξωστρέφειά της. Αυτό το επιμύθιο το ακούμε από τη δεκαετία του 1980. Τι εννοούν; Κάτι απλό και εξίσου ανόητο. Ό,τι το πρωτεύον για μια οικονομία είναι η ενίσχυση των εξαγωγών της.

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα αυτού του εξωστρεφούς μοντέλου, το οποίο βασίστηκε στην καθαρή εισροή ξένου κεφαλαίου και στις εξαγωγές; Απόλυτα καταστροφικό. Δημιούργησε μια εντελώς παρασιτική οικονομία μεταπρατισμού και φθηνής εργασίας, η οποία βασίζεται στις υπηρεσίες χαμηλής εξειδίκευσης και το εμπόριο όπου βασιλεύει κυριολεκτικά ως κράτος εν κράτει (imperium in imperio) το πιο ασύδοτο, τοκογλυφικό και σαράφικο τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης κι όχι μόνο. Όπου, όπως είναι απολύτως αναμενόμενο, δεν έχει παρά μόνο περιθωριακή θέση η παραγωγή και η παραγωγικότητα της εργασίας.

Αυτό το μοντέλο είχε ως βασική κινητήρια δύναμη το χρέος -εσωτερικό και εξωτερικό, δημόσιο και ιδιωτικό- και είχε σαν τελικό αναπόδραστο αποτέλεσμα την χρεοκοπία και την κατάρρευση. Αυτό το αποτέλεσμα ζούμε σήμερα εντός του ευρώ και της ΕΕ με τον χειρότερο και πιο αδιέξοδο τρόπο που θα μπορούσε ποτέ να το βιώσει μια οικονομία.

Κι όμως. Τα παπαγαλάκια του καθεστώτος κατοχής της πατρίδας μας, αλλά και των μνημονίων, επιμένουν: περισσότερη εξωστρέφεια. Όμως κανένας τους δεν μας λέει πώς όλα αυτά τα χρόνια της εξωστρέφειας -όπως αυτοί την καταλαβαίνουν- οδήγησαν το εξωτερικό εμπόριο της χώρας να χάνει έδαφος στο διεθνές εμπόριο. Ενώ τα τελευταία χρόνια του μνημονιακού καθεστώτος έχουν οδηγήσει ακόμη και τις εξαγωγές σε όλο και μεγαλύτερη κρίση.

Η Ελλάδα το 2015 σημείωσε συνολικές εξαγωγές της τάξης 28,2 δις δολαρίων. Περίπου 1 δις δολάρια περισσότερα από την Βουλγαρία. Το ύψος αυτών των εξαγωγών ήταν μειωμένο κατά 15,5% σε σχέση με το αντίστοιχο ύψος των εξαγωγών το 2011. Ενώ σημείωσαν μείωση πάνω από 21% σε σχέση με το 2014.

Το πρώτο εξάμηνο του 2016 οι συνολικές εξαγωγές στην Ελλάδα σημείωσαν περαιτέρω μείωση κατά 8% σε σχέση με το 2015, αλλά εμείς εκεί. Το μερίδιο των εξαγωγών στο ΑΕΠ της Ελλάδας κινείται γύρω στο 10%. Μέγεθος ασήμαντο για την κινητοποίηση της οικονομίας.

Το χειρότερο όμως δεν είναι αυτό. Το χειρότερο απ' όλα είναι η διάρθρωση των ίδιων των εξαγωγών. Ποιές είναι οι κύριες κατηγορίες προϊόντων που εξάγει η ελληνική οικονομία;

1. Πετρέλαιο: $ 8,4 δις (29,9% των συνολικών εξαγωγών)

2. Αλουμίνιο: $ 1,6 δις (5,5%)

3. Μηχανές, μηχανές, αντλίες: $ 1,4 δις (4,9%)

4. Φαρμακευτική: $ 1,1 δις (4%)

5. Πλαστικά: $ 1,1 δις (3,9%)

6. λαχανικά / παρασκευάσματα φρούτων: $ 1 δις (3,7%)

7. Ηλεκτρονικός εξοπλισμός: $ 1 δις (3,6%)

8. Φρούτα, ξηροί καρποί: $ 869.800.000 (3,1%)

9. ζώα / φυτικά λίπη και έλαια: $ 825.500.000 (2,9%)

10. Ψάρια: $ 637.600.000 (2,3%)

Το 64% των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας είναι μόλις 10 βασικές κατηγορίες προϊόντων. Αυτό βέβαια που χτυπά στο μάτι είναι ότι σχεδόν το 30% των συνολικών εξαγωγών είναι "πετρέλαιο"! Από πού κι ως πού; Μήπως η Ελλάδα είναι πετρελαιοπαραγωγός χώρα και δεν το ξέρουμε; Μήπως διαθέτει πετροχημική βιομηχανία και εξάγει πετροχημικά προϊόντα; Ούτε το ένα, ούτε το άλλο.

Αυτό που συμβαίνει είναι εξαιρετικά απλό. Τα ιδιωτικά πλέον διυλιστήρια της χώρας ελληνοποιούν παράνομο πετρέλαιο και υγρά καύσιμα που εμπορεύονται συγκεκριμένοι εφοπλιστές και κατόπιν το εξάγουν ως "ελληνικό". Από τότε που ιδιωτικοποιήθηκαν τα κρατικά διυλιστήρια και σχηματίστηκε το καρτέλ διυλιστηρίων, το λαθρεμπόριο πετρελαίου και καυσίμων έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο.

Η Ελλάδα των μνημονίων και υπό καθεστώς κατοχής έχει μετατραπεί σε παράδεισο καρτέλ λαθρεμπόρων. Ειδικά στο πετρέλαιο, το καρτέλ των διυλιστηρίων στην Ελλάδα εξασφαλίζει τη νομιμοποίηση του μεγαλύτερου μέρους από το παράνομο πετρέλαιο που διακινείται από το Χαλιφάτο και τη Μέση Ανατολή. Ενώ οι τράπεζες της Κύπρου είναι εκείνες που κατά κύριο λόγο ξεπλένουν το χρήμα.

Μόνο δύο κατηγορίες προϊόντων εκτιμάται ότι αυξήθηκαν σε αξία για τις ελληνικές εξαγωγές από το 2011 έως το 2015. Τα ζωικά, φυτικά λίπη και έλαια, τα οποία ανήλθαν κατά 53%, ενώ οι ελληνικές εξαγωγές μηχανημάτων αυξήθηκαν κατά 30%. Η αύξηση της πρώτης κατηγορίας οφείλεται κατά κύριο λόγο σε μεταπρατική δραστηριότητα, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τις αντίστοιχες εισαγωγές. Ενώ η αύξηση των εξαγωγών μηχανημάτων οφείλεται στη μαζική εκποίηση μηχανημάτων, βιοτεχνικού και βιομηχανικού εξοπλισμού από τις χιλιάδες επιχειρήσεις που έβαλαν και βάζουν λουκέτο στην Ελλάδα.

Αυτό το μοντέλο έφαγε οριστικά τα ψωμιά του. Οδήγησε την ελληνική οικονομία στη χειρότερη ύφεση της ιστορίας της, σε χρεοκοπία και κατάρρευση. Επιβάλλεται λοιπόν να αλλάξει ριζικά.

Δημοσιεύτηκε στην kontranews, 20/11/2016.