Το μυστικό: Η «Έξοδος» στις αγορές με το Αγγλικό Δίκαιο

 
Η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές κεφαλαίων είναι ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα τον ελληνικό και διεθνή τύπο το τελευταίο διάστημα με ένα από τα ερωτήματα που έχουν να τεθεί να αφορά στο κόστος δανεισμού με το οποίο αναμένεται να πραγματοποιηθεί η πώληση 5ετών ομολόγων του ελληνικού δημοσίου το οποίο κρίνεται ιδιαίτερα χαμηλό αν ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες της ελληνικές οικονομίας.

Το ερώτημα είναι απλό: Πώς είναι δυνατόν μία χώρα που μόλις πριν δύο χρόνια προχώρησε σε αναδιάρθρωση του χρέους της, η οποία εξακολουθεί να έχει ένα από τα μεγαλύτερα χρέη ως ποσοστό του ΑΕΠ στον κόσμο και το υψηλότερο χρέος που είχε ποτέ στην ιστορία της και η οποία έχει υποστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια μία από τις μεγαλύτερες υφέσεις διεθνώς και μόλις το 2013 κατέγραψε τη μεγαλύτερη ύφεση μεταξύ όλων των αναπτυγμένων κρατών, να μπορέσει να προσελκύσει επενδυτές που θα την εμπιστευτούν ώστε να της δανείσουν χρήματα;

Η απάντηση είναι εξίσου απλή: Κάθε δανειστής ενδιαφέρεται πρωτίστως για την εξασφάλιση αποπληρωμής των τόκων και του κεφαλαίου του και δευτερευόντως για την επίτευξη κέρδους στο κεφάλαιο που δανείζει και η Ελλάδα, μέσω του μηχανισμού που εξηγείται αμέσως παρακάτω, μπορεί να παράσχει πολύ μεγάλη εξασφάλιση για την αποπληρωμή των κεφαλαίων που προετοιμάζεται να δανειστεί και να προσφέρει αξιόλογα κέρδη σε όποιον της τα δανείσει.

Να πώς συμβαίνει αυτό: Σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε στο παρελθόν και με ό,τι ισχύει με τα υπόλοιπα κράτη του κόσμου, η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού χρέους κατέχεται από 'επίσημους φορείς', ήτοι ευρωπαϊκά κράτη, το ΔΝΤ και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Έτσι απομένει μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό του ελληνικού χρέους στα χέρια διεθνών επενδυτών υπό τη μορφή των νέων ομολόγων που προέκυψαν μετά το PSI.

Ο υποψήφιος νέος ιδιώτης δανειστής της Ελλάδας ενδιαφέρεται για την ικανότητα εξυπηρέτησης του συγκεκριμένου χρέους, δηλαδή του εκπεφρασμένου σε ομόλογα που κατέχονται από ιδιώτες επενδυτές, καθώς τα ομόλογα που σκοπεύει να αγοράσει θα ενταχθούν, επίσης, σε αυτήν την κατηγορία.

Η πιθανότητα αποπληρωμής του συγκεκριμένου χρέους είναι πολύ μεγάλη για πέντε λόγους.

• α) Εξαιτίας του ίδιου του μικρού μεγέθους του, το οποίο δεν ξεπερνά το 10-12% του ΑΕΠ της Ελλάδας.
• β) Εξαιτίας του Δικαίου που ρυθμίζει τα συγκεκριμένα ομόλογα και το οποίο αναβαθμίστηκε σε Αγγλικό από Ελληνικό παρέχοντας μεγαλύτερη εξασφάλιση στο δανειστή 
• γ) Εξαιτίας της ειδικής 'συμφωνίας συγχρηματοδότησης του EFSF' που έγινε μεταξύ του ελληνικού κράτους και των κατόχων των συγκεκριμένων ομολόγων που ευθυγράμμισε την προτεραιότητα των ομολογιούχων με εκείνη ορισμένων επίσημων δανείων, συνδέοντας νομικά την αδυναμία αποπληρωμής των νέων ομολόγων του PSI με την ταυτόχρονη πτώχευση στα ομόλογα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. 
• δ) Εξαιτίας του ότι η Ελλάδα προέβη σε αποπληρωμή εις ολόκληρο στους ομολογιούχους που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στο PSI, προκαλώντας νομικό προηγούμενο που τη δεσμεύει αρνητικά σε περίπτωση απόπειρας νέας αναδιάρθρωσης χρέους του ιδιωτικού τομέα. 
• ε) Εξαιτίας του γεγονότος πως η αποπληρωμή του συγκεκριμένου χρέους ξεκινά μετά το 2022.

Ο συνδυασμός όσον αναφέρθηκαν κάνει εξαιρετικά ασύμφορη έως αδύνατη τη μη αποπληρωμή των ομολόγων σε χέρια ιδιωτών, καθώς σε μία τέτοια περίπτωση η Ελλάδα δε θα πτώχευε επιλεκτικά και μόνο στη συγκεκριμένη σειρά ομολόγων όπου θα είχε κηρύξει στάση πληρωμών αλλά και στο σύνολο των ομολόγων του ΤΧΣ, προκαλώντας, ουσιαστικά, μία ανεξέλεγκτη χρεοκοπία της.

Τα παραπάνω αποτυπώνονται στο σημερινό επιτόκιο των μακροπρόθεσμων ομολόγων της Ελλάδας, το οποίο κυμαίνεται κοντά στο 6,00% και αφορά στα συγκεκριμένα ομόλογα ύψους 10-12% του ΑΕΠ και προφανώς όχι στο συνολικό ελληνικό χρέος το οποίο ανέρχεται στο 175% του ΑΕΠ. Είναι πρακτικά και θεωρητικά λανθασμένο να εξισώνεται το συγκεκριμένο επιτόκιο με αυτό άλλων κρατών, εντός ή εκτός Ευρώπης αλλά και με εκείνο με το οποίο δανειζόταν η ίδια η Ελλάδα πριν το 2012, καθώς ενώ το σημερινό επιτόκιο της Ελλάδα αφορά μόνο σε ένα ελάχιστο και με ειδικά νομικά χαρακτηριστικά τμήμα του συνολικού χρέους της, αυτό των άλλων κρατών τα αφορά σχεδόν στο σύνολο του χρέους τους όπως συνέβαινε και με την προ PSI και πακέτων στήριξης Ελλάδα.

Με παρόμοιο τρόπο, θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι η Ελλάδα είναι μία ΑΑΑ χώρα επειδή τα ομόλογα με τα οποία δανείστηκε από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας απολαμβάνουν αυτής της αξιολόγησης.

Συμπερασματικά, μία έκδοση ομολόγων από την Ελλάδα υπό τις συνθήκες που προετοιμάζεται να γίνει σήμερα, δεν έχει παρά ελάχιστη σχέση με τις εκδόσεις ομολόγων από τα υπόλοιπα κράτη του κόσμου αλλά ούτε και με τις αντίστοιχες της ίδιας της Ελλάδας κατά το παρελθόν, καθώς διαφέρει αρνητικά τόσο το νομικό όσο το οικονομικό και το χρηματοοικονομικό της υπόβαθρο

Έχοντας αναδείξει το θέμα σε προηγούμενες δημοσιεύσεις μου, εξέφρασα την ανησυχία μου για το αν το νομικό καθεστώς των νέων ομολόγων που προτίθεται να εκδώσει η Ελλάδα θα είναι παρόμοιο με αυτό των ομολόγων του PSI. Η κυριότερη επιβεβαίωση ήρθε σήμερα, με ανακοίνωση του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, μόλις λίγες ώρες από την αναμενόμενη ημερομηνία έκδοσης των ομολόγων, ότι το Δίκαιο των νέων ομολόγων θα είναι το Αγγλικό.
Απομένει να δούμε τα υπόλοιπα νομικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης υπό έκδοση σειράς ομολόγων και δη κατά πόσο μοιάζουν με κάποια από αυτά των ομολόγων του PSI, που οι ίδιοι οι νομικοί εκπρόσωποι της Ελλάδας χαρακτήρισαν ως ένα λάθος και χωρίς αντάλλαγμα δώρο στους ιδιώτες κατόχους τους.

Σημείωση: 

Τα νομικά στοιχεία είναι από την έκθεση των: Jeromin Zettelmeyer, Christoph Trebesch και Mitu Gulati υπό την αιγίδα του Peterson Institute for International Economics και με τίτλο «Αναδιάρθρωση του Ελληνικού Χρέους: Μία Αυτοψία» (The Greek Debt Restructuring: An Autopsy)

Ο Mitu Gulati είναι συνεργάτης στη διεθνούς φήμης νομικής εταιρία 'Cleary, Gottlieb Steen & Hamilton LLP' στην οποία και ανατέθηκαν καθήκοντα νομικού συμβούλου “για την υλοποίηση της ανταλλαγής ομολόγων στο πλαίσιο της εθελοντικής συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα (PSI) (Μάρτιος-Απρίλιος 2012) και της επαναγοράς ομολόγων (Debt buy back τον Δεκέμβριο του 2012 σύμφωνα με τις αποφάσεις του Eurogroup Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2012)” όπως αναγράφεται στο ΦΕΚ 2454/Β/2-11-2011 και στη Νομοθετική Πράξη Περιεχομένου της 12/12/2012 - ΦΕΚ 240/Α/12.12.2012 με βάση την οποία “... εγκρίνεται η ανάθεση από 3-12-2012, διεθνών νομικών υποστηρικτικών υπηρεσιών από το δικηγορικό γραφείο «Cleary Gottlieb Steen and Hamilton LLP (CGSH)», προς τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (Ο.Δ.ΔΗ.Χ.) και προς το Ελληνικό Δημόσιο, όπως οι υπηρεσίες αυτές εξειδικεύονται στην υπ' αριθμ. 2/87288/0023/30-11-2012 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (Β' 3189)”.

Πάνος Παναγιώτου στο tvxs